Wat is ambitie?
Onze Van Dale omschrijft ‘ambitie’ als een streven om carrière te maken, eerzucht. Met de uitdrukking ‘ambitie tonen’ bedoelen we ijver of werklust laten zien. Een ambitieus persoon is iemand die doelen stelt, niet stil zit, een expert op zijn/haar vakgebied wil zijn, behoefte heeft aan erkenning en innovatief in zijn/haar werk is.
Vanuit een organisatie op zoek naar ambitieuze werknemers bekeken, passen competenties als doelgericht, resultaatgericht, innovatief en proactief in dit plaatje. Een organisatie wil graag dat deze kwaliteiten ingezet worden in het voordeel van de organisatie zelf.
Waar komt ambitie vandaan?
Volgens Abraham Maslows motivatietheorie uit 1943 kunnen we de menselijke behoeften in een rangorde van vijf weergeven. In de eerste plaats gaat onze aandacht vooral uit naar het vervullen van de ‘lagere’ behoeften. Wanneer deze vervuld zijn gaan we ons richten op de ‘hogere’ behoeften.
Maslow ziet de mens als een zelfbewust en zelfstandig handelend individu dat streeft naar zelfrealisatie. Zowel economische en sociale behoeften als een fundamentele drang naar menselijke waardering en zelfontplooiing motiveren ons.
Werknemers en ook werkgevers kijken meer naar de arbeidsinhoud van een functie. Aspecten als autonomie, leer- en ontwikkelingsmogelijkheden en taakcomplexiteit zijn voor ons als harde werkers belangrijk. We presteren nou eenmaal beter in een werkomgeving waar niet alleen de lagere behoeften worden bevredigd, maar ook de behoefte aan zelfrealisatie.
Arbeidsvoorwaarden zijn voor ons als mensen met ambitie niet meer het enige wat telt! Ons werk moet inhoudelijk ook zo uitdagend en aantrekkelijk mogelijk zijn.
Is ambitie afhankelijk van de levensfase waarin we zijn?
We kunnen er niet onderuit. Pas geboren beginnen we al met ouder worden. Onze levenscyclus is onderverdeeld in perioden; een aantal voorspelbare fasen die iedere mens doormaakt. De levensfase waarin wij ons bevinden bepaalt voor een groot deel ons gedrag, onze gevoelens en onze gedachten.
Van alle veranderingen die we ondergaan, staan er een aantal centraal: naar school gaan, de eerste verliefdheid, de eerste baan, een kind krijgen, met pensioen gaan. Jonge volwassenen van 18 tot 40 jaar hebben andere doelstellingen dan volwassen van 40 jaar en ouder.
Als ‘jonge honden’ zijn onze pijlen voornamelijk gericht op sociale welvaart en erkenning, hebben we wat meer levenservaring, dan staan doelen als zelfexpressie en zingeving hoger op het prioriteitenlijstje. Ambitie krijgt dus een andere betekenis met de tijd.
Hoe vullen we dit in?
Wat we zelf onder ambitieus verstaan? We zijn ons er niet altijd van bewust. Hoe willen wij ons leven invullen? Het lijkt er veelal op dat we in de huidige maatschappij alle pijlen vooral richten op ons werk; het moet uitdagend werk zijn, onze creativiteit moeten we erin kwijt, een leuk salaris, aanzien en ga zo maar door.
Kortom, we zijn ambitieus in het ambitieus zijn.
In ons werk zien we ambitie regelmatig als een beweging hogerop de ladder. In plaats van dé expert te worden in ons kennisgebied, kiezen we regelmatig voor het doorstromen naar leidinggevende functies, zonder ons af te vragen of het werkelijk is wat we willen.
Voor de één is een fulltimebaan als leidinggevende perfect, maar niet iedereen zal zich daarin op zijn plek voelen. Ambitie is voor iedereen op een andere manier in te vullen. Belangrijk is om voor ons zelf te bepalen wat onze eigen unieke omschrijving van ambitie is.
