Een eerste indruk maken doe je maar één keer, we weten het allemaal. We zijn niet voor niets wat gespannen bij een sollicitatiegesprek, bij een eerste kennismaking met een belangrijke opdrachtgever of bij het geven van een presentatie.
Vaak staan we met een kloppend hart in de keel en het zwembad in de handen omdat we een verbluffende eerste indruk willen maken. Zeker voor die geweldige baan of super opdracht.
Maar hoe vormen we eigenlijk een eerste indruk?
Eerste indruk
Een eerste indruk vormen doen we razendsnel. Binnen twee tot drie seconden maken we een vlotte scan van de persoon die tegenover ons staat.
Dit gaat gedeeltelijk bewust (‘draagt schoenen met hoge hakken, stropdas, is hoffelijk want schuift mijn stoel aan’) en gedeeltelijk onbewust (zoals pupilgrootte, intonatie, houding).
We weten niet waarop we onze mening baseren, maar weten al wel of iemand ons type is of niet.
Maar dat is niet het enige. Ons eigen referentiekader en onze stemming beïnvloeden wat we zien en niet zien bij de ander.
Stel je maar eens voor. Je hebt weinig geslapen en zit met een stevige hoofdpijn tegenover een flink aanwezige en vrolijk kletsende sollicitant… Je snapt dat dit je indruk wel kan beïnvloeden.
Hokjes
Je leest het, we hebben vlot ons oordeel klaar. We plaatsen mensen in een paar seconden in een hokje; categoriseren ze in aardig/niet aardig, wel/niet mijn type, intelligent/niet intelligent, belangrijk/niet belangrijk.
Lichaamstaal
Een groot deel van de eerste indruk baseren we op lichaamstaal. Vooral de stem/intonatie, gezichtsuitdrukking en houding spelen daarbij een grote rol.
Wat we daadwerkelijk zeggen, is veel minder belangrijk.
Natuurlijk is het nog wel belangrijk wat we te melden hebben. Een potentiële opdrachtgever zal toch echt twijfels hebben als jij vertelt hoe je bij een vorige opdracht cruciale documenten definitief hebt verwijderd. Ook als je dit met een vrolijke glimlach doet.
Beoordelingsfouten
De verkoper beoordeelt zijn klanten en andersom, de personeelsfunctionaris de sollicitanten voor een bepaalde functie.
Onderbouwen waarom je iemand bijvoorbeeld geschikt vindt voor de functie, is lastiger. Zeker als je dit objectief wilt doen.
Een aantal beoordelingsfouten bij het vormen van een eerste indruk
Selectieve perceptie
Over het algemeen zien we de kwaliteiten die ons het meeste aanspreken en daardoor baseren we ons oordeel nogal eens op te weinig waarnemingen.
Stereotypering
Bepaalde kenmerken van groepen mensen passen we automatisch toe op een individu uit de groep.
Projectie
Kwaliteiten van onszelf zien we ook in een ander zonder dat hier echt aanleiding voor is.
Halo-effect
Eén goede kwaliteit zorgt voor een goede beoordeling op alle andere kwaliteiten.
Horn-effect
Eén minder goede kwaliteit zorg voor een slechte beoordeling op alle andere kwaliteiten.
Je begrijpt dat een slechte indruk ‘dodelijk’ kan zijn bij een sollicitatiegesprek, terwijl het goed mogelijk is dat je als sollicitant alle kwaliteiten in huis hebt.
Maar is het dan echt zo rampzalig?
Eerste indrukken kunnen wel degelijk kloppen. Het is niet voor niets dat we nogal eens afgaan op ons buikgevoel. Een kwestie van overleven. Als we iedere prikkel die via de zintuigen ons systeem binnenkomt zouden moeten analyseren en controleren, dan zijn we binnen een uur compleet uitgeput.
Wel is het goed om te beseffen dat onze eerste indruk van een ander flink vertekend kan zijn.
Eigen eerste indruk
Hoe maak je dan een eerste indruk?
- Bedenk van te voren welke indruk je wilt maken en blijf je hiervan bewust tijdens een gesprek.
- Laat een echte, welgemeende glimlach zien, en geef complimenten.
- Vel zelf niet meteen een oordeel over de ander. Geef de persoon altijd een kans, zoals je zelf ook graag zou willen.
- Maak regelmatig oogcontact, laat zien dat je geïnteresseerd bent in de ander, luister goed en stel vragen.
- Maak werk van je eerste indruk.
Gewoon wie je bent
Het is niet te doen om alle lichaamstaal onder controle te houden. Bovendien wil je je ook niet volledig conformeren aan de wensen van anderen. Je zou dan je unieke ik verliezen. Je bent ook gewoon wie je bent en dat mag je ook laten zien aan de buitenwereld.
En als die klik met de ander er niet is, waarom zou je dan nog wat willen met het contact? Misschien is de allerbeste tip wel je niet zo druk te maken over hoe je overkomt.
Maak je dan niet de meeste indruk? 😉
Leuke gratis tests met als onderwerp ‘Eerste indruk’:
http://www.123test.nl/uiterlijk/[3]
